Angst voor de angst oplossen als therapie voor paniekaanval is de belangrijkste pijler in de behandeling van angst en paniek.
Angst oplossen
Er bestaan eenvoudige zelfhulp technieken om angst onder controle te leren krijgen en zo op te lossen. Merkwaardig is dat de meeste patiënten die angst hebben leren oplossen, toch ongerust blijven. Zelfs al hebben ze geen angst meer of kunnen ze de angst gemakkelijk verminderen, dan nog blijven velen ongerust.
Angst voor de angst
Deze onrust, noemen we "angst voor de angst". Ze zijn niet meer angstig om iets, maar anticiperen in hun gedachten de mogelijkheid dat hun angst of paniekaanvallen zullen terugkomen. Voor deze mensen, is het uitleggen dat hun probleem op dat moment niet in de eerste plaats de angst is, maar de angst voor de angst - de anticipatieangst - belangrijk.
Op die manier leren ze inzien dat ze niet enkel hun angst als doel van de therapie dienen te nemen. Ze moeten ook die angst voor de angst aanpakken en dan kunnen ze zichzelf definitief verlossen van hun paniekaanvallen of angsten.
Therapie voor paniekaanval en angst
Zoals we hierboven reeds aantoonden, dient therapie voor angststoornissen zowel technieken aan te leren om angst te verminderen, als de angst voor de angst aan te pakken. Technieken om angst te overwinnen of verminderen zijn in vele scholen ontwikkeld: ademhalingstechnieken, yoga, meditatie, autogene training, zelfhypnose, anti-piekeroefeningen. Al deze technieken hebben hun nut. In mijn praktijk als geneesheer, merk ik dat het vooral belangrijk is dat de arts of therapeut flexibel is en samen met de patiënt op zoek gaat naar welke technieken het beste bij hun concrete situatie passen. In het online zelfhulpprogramma "Mijn Kwartier" helpt het softwareprogramma de mensen in deze keuze. Ze kunnen dan verschillende vormen uittesten en evalueren welke het beste werkt in verschillende situaties.
Cognitieve oplossingsgerichte therapie voor angst en paniekaanvallen
Oplossingsgerichte therapie, evenals cognitieve oplossingsgerichte therapie helpt de patiënt om het zelfvertrouwen te vinden dat oplossingen bestaan en aanleerbaar zijn. Verder helpt deze vorm van therapie de angstige persoon om zelf in zijn eigen leven en omgeving kleine behulpzame oplossingen te ontdekken. Veelal kennen we wel een aantal oplossingen die helpen, maar we vergeten ze. De oplossingsgerichte vragen van de arts of therapeut, helpen de angstlijder om zelf terug deze kleine oplossingen te herontdekken.
Cognitieve gedragstherapie (CBT) voor angst en paniekaanvallen
Cognitieve gedragstherapie (CBT), ontwikkeld door Aaron Beck, helpt de angstige patiënt om de negatieve en piekerende gedachten die (onbewust) de paniekaanvallen, stress en angst veroorzaken, te herkennen en te doorprikken. De therapeut zal de patiënt helpen om deze negatieve gedachten te "ontmijnen" en helpt de cliënt in de zoektocht naar nuttigere gedachten die niet tot angst of paniek leiden. Nadien zal aan de patiënt gevraagd worden om deze positieve gedachten in te oefenen en zichzelf te trainen in het opsporen van negatieve gedachten die moeten ontkracht worden.
Rationeel Emotieve therapie (RET of REBT) bij angststoornissen
Rationeel emotieve therapie (RET of REBT), ontwikkeld door Albert Ellis, doet ongeveer hetzelfde als CBT. Er zijn kleine verschillen in de methode met de vorige, maar fundamenteel werken ze op dezelfde principes in. Albert Ellis schrijft de mensen
Hypnotherapie bij angst en paniekaanvallen
Hypnose therapie is zeer efficiënt om snel acute angst weg te nemen. Het effect van een eenmalige directe hypnose werkt ongeveer 48 à 72 uur na. Nadien vermindert het effect langzaam indien het niet d.m.v. zelfhypnose of andere therapeutische interventies wordt aangevuld. Het is dus een ideale techniek voor concrete situaties zoals faalangst bij een examen, voordracht of sollicitatiegesprek binnen de 48 uur.
Zelfhypnose is een zeer krachtig middel om de cliënt aan te leren zelf zijn angst te stoppen door het doen van die zelfhypnose oefening.
Stressbegeleiding bij de therapie van angststoornissen
Het is opvallend dat de meeste angstige mensen ook meer gespannen overkomen. Ze praten sneller, hun spieren staan strakker. Zelfs als velen onder hen je vertellen dat ze niet gestresseerd zijn. Zij ervaren hun spanning niet altijd als spanning. Daarom is de gratis stressmeter op deze website zo nuttig: je kan aan de hand van 21 korte vragen snel evalueren welke vorm van stress je al dan niet hebt. Test jezelf gerust eens!
Door het aanleren van technieken om het algemene spanningsniveau naar omlaag te halen, vermindert het aantal angstaanvallen en de intensiteit van de paniek. Het valt aan te bevelen om stressbegeleiding en therapie te integreren.
Een flexibele therapeutische aanpak om angst en paniekaanvallen te behandelen
Persoonlijk ben ik geneigd om patiënten met angst eerst te benaderen met oplossingsgerichte therapie, omdat die vriendelijker en zachter is en bij de meeste mensen tot heel goede resultaten leidt. Indien ik voel dat dan nog negatieve gedachten hardnekkig de patiënt blijven achtervolgen, schakel ik over op cognitieve gedragstherapie.
De ene vorm van therapie legt meer nadruk op het zelf vinden van oplossingen door de cliënt, de andere schrijft een iets rigider programma voor waar eerst aandacht wordt besteed aan de negatieve stoorzenders, om die pas nadien positief te herformuleren.
In beide gevallen, geef ik meestal ook anti-piekeroefeningen of zelfhypnose oefeningen mee en zeker ook een aantal basisprincipes van gezond stressmanagement.
Deze flexibiliteit is belangrijk. Angstige mensen zijn over het algemeen van nature uit iets minder flexibel, dus helpt het als zijn arts of therapeut zich flexibel opstelt. Dezelfde flexibiliteit hebben we trouwens ingebouwd bij de ontwikkeling van het online zelfhulpprogramma dat online therapie voor angststoornissen biedt.
Online zelfhulpprogramma en hulpverlening bij angst en paniekaanvallen
Steeds meer mensen zoeken naar oplossingen voor hun angstprobleem via het internet in de vorm van online zelfhulp hulpverlening. Het grote voordeel van zelfhulp, is dat de boodschap heel duidelijk is: de patiënt geneest zichzelf. Hij bewijst aan zichzelf dat hij - veelal zelfs anoniem - in staat is zijn eigen probleem te overwinnen. Het zelfhulpprogramma, is dan bij wijze van spreken het kompas en de landkaart, om jezelf door het landschap van genezing te gidsen. "Mijn Kwartier" is vermoedelijk het eerste online zelfhulpprogramma dat flexibel de voordelen van verschillende therapievormen op deze wijze integreert.
Zelftest bij angst of paniekaanval
Wil je weten in welke mate stress, spanning, angst of zelfs depressieve gevoelens meespelen in je paniekaanval, dan kan je dat eenvoudig testen door een eenvoudige test van 21 korte vraagjes in te vullen.
Dr. Paul Koeck
