Hypnose bij stress?
"Dokter, ik heb last van stress. Kan hypnose me helpen?" ... dit hoor ik steeds vaker als ik de telefoon in mijn praktijk opneem.
Stress en burn-out als probleem
Stress en burn-out worden ernstige problemen in de 21ste eeuw. Steeds vaker krijg ik mensen aan de telefoon die me vragen of hypnose hen kan genezen. Dat deed me besluiten om kort toe te lichten wanneer hypnose als therapie kan helpen en wanneer niet.
Wat is hypnose?
Hypnose is het begeleiden van een persoon door een arts of psycholoog om in een natuurlijke trance of zelfhypnose te gaan. In die toestand van natuurlijke trance is de persoon gevoeliger om nuttige suggesties op te nemen en op te slaan in het geheugen. Elke vorm van hypnose is dus steeds zelfhypnose. Je helpt de persoon om in trance te gaan, terwijl de persoon steeds zelf de controle behoudt op het proces.
Showhypnotiseurs proberen ons soms te doen geloven dat de hypnotiseur de macht van het individu wegneemt. Docht dit klopt niet. Wetenschappelijk gezien, is dit onjuist. De persoon blijft wel bewust tijdens die trance: altijd, wat men ook beweert.
Wat is hypnose therapie?
Hypnotherapie of hypnose therapie, is een vorm van therapie waar de arts gebruik maakt van die verhoogde gevoeligheid om suggesties op te nemen.
De arts of therapeut kan bijvoorbeeld suggesties van rust en ontspanning geven aan de gestresseerde patiënt. Of suggesties om het zelfvertrouwen en energieniveau van de patiënt te verhogen bij de uitgebluste patiënt met burn-out symptomen. Dit alles gebeurt met instemming en bewust medeweten van de patiënt. Deze is en blijft zich bewust van elk moment tijdens een professionele medische hypnose therapie. Het is belangrijk dat deze hypnotherapie uitgevoerd wordt door een arts of psycholoog met een erkende opleiding in de medische hypnose. Dit waarborgt dat de suggesties juist aansluiten bij wat jij nodig hebt.
Wat is zelfhypnose?
Elke hypnose een vorm van zelfhypnose. De patiënt beslist zelf om in trance te gaan, ook al kiest hij er bewust voor om zich te laten begeleiden door de suggesties van een arts opgeleid in de hypnotherapie.
Meestal zal je arts je na één of meerdere sessies hypnose, aanleren hoe je zelf deze therapie op jezelf kan toepassen in de vorm van zelfhypnose. Hierdoor word je zelfstandiger in het leren helpen van jezelf. Je leert dan hoe je je aandacht kan leren richten op je innerlijke beleving en hoe je jezelf suggesties kan toedienen om je stress te verminderen of je burn-out aan te pakken.
De mogelijkheid bestaat ook om zelfhypnose oefeningen aan te leren door middel van een online zelfhulpprogramma. In dat geval helpt het programma je om uit te maken welke vorm van zelfhypnose bij je past, en leert het je de techniek aan in de vorm van een korte videofilm. Online hulpverlening biedt nieuwe mogelijkheden in de therapie van stress en burn-out.
Wanneer is hypnose aangewezen als therapie voor stress of burn-out?
Hypnose is een interessante vorm van therapie in acute situaties. Bijvoorbeeld voor examenstress, faalangst of spreekangst: als je morgen een examen hebt, heb je vanavond geen behoefte aan een langdurige therapie. Neen, dan wil je snel - via suggestie - tot rust komen. En dan kan je na je examenperiode met je arts overleggen hoe je je stress in de toekomst beter kan leren hanteren, zodat je niet telkens naar je hypnotherapeut moet bellen de nacht voor je een zwaar examen hebt.
Verder is hypnose nuttig om sneller en gemakkelijker zelfhypnose aan te leren.
Wanneer is zelfhypnose aangewezen als therapie voor stress of burn-out?
Zelfhypnose is het ideale middel om op moeilijke momenten, zelfcontrole op te bouwen.
In het geval van stress, kan je spanning en stress leren verminderen door een korte zelf hypnoseoefening aan te leren die maximaal enkele minuten duurt. Voor het gebrek aan energie of zelfvertrouwen in het geval van burn-out, kan je tijdens je zelfhypnose energieversterkende suggesties leren toepassen. Natuurlijk moet je zelf oefenen om dit onder de knie te krijgen. Als je oefent, zal het steeds gemakkelijker worden je stress te leren hanteren in moeilijke situaties.
Wanneer is hypnose therapie zeker niet aangewezen?
De allerbelangrijkste indicatie om geen hypnose te doen, is als de patiënt onrealistische verwachtingen heeft ten aanzien van hypnose: als de patiënt denkt dat hypnose terwijl hij als het ware 'slaapt', de problemen voor hem zal oplossen. Niets is minder waar. Enkel jijzelf kan je eigen probleem oplossen, en niemand anders: ook niet onder hypnose. Je arts kan je wel helpen om je (zelf)hypnose juist te doen. Je arts is ook diegene die samen met jou kan bespreken of hypnose voor jou nuttig is of niet. Indien je arts zelf geen opleiding in hypnose heeft gevolgd, zal hij je doorverwijzen naar een bekwaam psycholoog of collega met een gespecialiseerde opleiding.
Meestal wordt hypnose therapie gecombineerd met andere vormen van therapie, zoals bijvoorbeeld cognitieve oplossingsgerichte therapie of cognitieve gedragstherapie. De reden daarvoor is eenvoudig: hypnose op zichzelf geneest niet. Het maakt enkel dat de suggesties beter worden opgenomen door het onbewuste. Om uit te maken welke suggesties nuttig voor jou zijn, zal je arts of therapeut meestal gebruik maken van inzichten uit andere therapievormen. Informeer dus goed naar de opleiding van de psycholoog of arts die je raadpleegt.
Welke andere problemen kan je behandelen met hypnose therapie?
Naast de klassieke toepassingen zoals het verminderen van angst, spanning, stress, burn-out of depressie, heeft hypnotherapie een unieke plaats in het behandelen van onverklaarbare lichamelijke klachten. Men noemt dit ook wel 'psychosomatische klachten'.
Psychosomatische klachten, zijn echte lichamelijke symptomen of ziekten zoals migraine, hoofdpijn, reuma, epilepsie, eczema, allergie, astma, prikkelbare darm, en vele andere. Het zijn echte lichamelijke problemen, waar stress naast een fysische oorzaak ook een rol in speelt. Door stress te verminderen, verminderen de lichamelijke klachten meestal aanzienlijk en soms verdwijnen ze zelfs volledig. In dit soort aandoeningen, kom je af en toe in je praktijk wel iemand tegen die al jaren op de dool is in zijn zoektocht naar een oplossing, en plots blijkt hypnose in enkele sessies tot een spectaculaire verbetering te leiden of zelfs volledige genezing.
Maar ook hier geldt het advies: onrealistische verwachtingen zijn uit den boze. Als je hypnose probeert met een mentale instelling dat je zelf bereid bent om te zoeken hoe je je stress kan verminderen door gebruik te maken van eenvoudig gezond verstand, dan kan hypnose therapie een nuttige aanvulling vormen, met soms onverwachte resultaten als gevolg. Als je hypnose probeert met de verwachting dat iemand in je hoofd iets in jouw plaats gaat doen, dan kan je beter geen tijd steken in het volgen van een hypnotherapie. Je zou kunnen stellen dat hoe minder je mirakels verwacht, hoe meer je de kans op een mini-mirakel verhoogt.
Een andere belangrijke toepassing van hypnose is 'probleemoplossing'. Onder hypnose, kunnen suggesties voor creativiteit je helpen om op een andere manier naar je problemen te kijken en nieuwe invalshoeken te bekijken.
Dat is het fijne van hypnose; je kan bijvoorbeeld heel aangename gevoelens opwekken en terwijl je je aangenaam goed voelt in je vel opnieuw naar je problemen leren kijken. Dit heeft als gevolg dat de angst, spanning of twijfelzucht ten gevolge van je stress of burn-out verdwijnen. Daardoor vind je gemakkelijker nieuwe oplossingen die voor de hand liggen en die je reeds jaren over het hoofd ziet.
Zelftest bij stress en burnout
Wil je weten in welke mate stress, spanning, angst of zelfs depressieve gevoelens meespelen in je leven, dan kan je dat eenvoudig testen door een eenvoudige test van 21 korte vraagjes in te vullen.
Dr. Paul Koeck
