Natuurlijk bestaat dé ideale therapie niet. Werken met mensen is maatwerk. Elke therapie wordt op maat van de patiënt gekozen. Toch is EMDR een nuttig therapeutisch instrument in de gereedschapskist van je therapeut.

Wat is EMDR therapie?

EMDR is een vorm van therapie waarbij de patiënt gevraagd wordt bepaalde oogbewegingen te maken terwijl hij of zij aan een traumatische herinnering terugdenkt. Het doel is om negatieve gedachten, angst, stress, spanning en flashbacks te verminderen of genezen. EMDR is de afkoring van het Engelse "Eye Movement Desensitisation and Reprocessing".

Hoe ontstond EMDR therapie?

EMDR ontstond -  zegt althans Dr. Francine Shapiro uit Palo Alto - toen ze een wandeling aan het maken was in het bos. Ze was bedrukt en merkte plots dat haar zorgen weg waren. 'Hoe komt dat?', is de vraag die ze probeerde te beantwoorden. Ze ging in haar geheugen na wat er gebeurd was op het moment vlak ervoor. Het enige wat ze zich kon herinneren was dat ze met haar ogen bewogen had.

Francine Shapiro ging op onderzoek en ontdekte dat als je met je ogen van links naar rechts en terug beweegt, je spanningen en negatieve gedachten soms verdwijnen. Ze werkte dit idee verder uit en begon strakke onderzoeksprotocollen uit te werken zodat ze therapeuten wereldwijd kon gaan trainen in haar techniek.

De groei van EMDR als populaire therapie voor posttraumatische stress.

Toen twintig jaar geleden een hevige orkaan een deel van Florida verwoestte, leidde Francine Shapiro in hoog tempo snel een 500 vrijwilligers op in het preventief toedienen van EMDR oogbewegingstherapie aan alle slachtoffers. Ze wilde weten of deze snelle interventie preventief ervoor kon zorgen dat minder mensen later klachten zouden ontwikkelen: het bekende posttraumatische stresssyndroom (PTSD) .

Effectief het experiment lukte, de resultaten toonden inderdaad aan dat de interventie effectief was en de kassa ging aan het rinkelen. Licenties werden verkocht om therapeuten op te leiden. Zo gaat dat in de Verenigde staten: een goed hulpmiddel wordt hét wondermiddel.

Kan EMDR angst of stress genezen?

Ja, in vele gevallen wel, net zoals een aantal andere therapie vormen ook hun successen boeken. Ook oplossingsgerichte therapie of cognitieve gedragstherapie boeken tegenwoordig goede resultaten. Een therapeut die maar één therapievorm beheerst, zal die op al zijn patiënten toepassen. Een therapeut die zichzelf meerdere therapievormen eigen heeft gemaakt, zal het beste uit de verschillende therapieën combineren.

In mijn eigen praktijk merk ik dat EMDR in recente trauma's die nog niet al te lang aanslepen, soms verbazingwekkend snel post-traumatische stress oplost of angstaanvallen vermindert of doet verdwijnen. Bij oudere chronische trauma's die al lang aanslepen, is EMDR soms voldoende, maar wordt het meestal best gecombineerd met cognitieve oplossingsgerichte therapie of cognitieve gedragstherapie. Uiteindelijk is het maatwerk. Samen met je patiënt probeer je een piste, en als ze werkt zet je ze voort, als ze niet werkt, schakel je over op een andere.

EMDR is geen wondermiddel, al kan het voor sommige mensen wel de psychische pijn wonderbaarlijk snel verlichten. Maar voorspellen bij wie het wel of niet zal werken, is moeilijk op voorhand te bepalen. Het voordeel is dat EMDR in de meeste gevallen maar enkele sessies in beslag neemt, dus als je therapeut er in gelooft dat je een kans maakt en de techniek beheerst, is het zeker het proberen waard. Een nuttige aanwinst in de geneeskunde en in de psychologie.

Zelftest bij angst of stress

Wil je weten in welke mate stress, spanning, angst of zelfs depressieve gevoelens meespelen in je agorafobie, dan kan je dat eenvoudig testen door een eenvoudige test van 21 korte vraagjes te beantwoorden.

Dr. Paul Koeck