Het trainingsprincipe
Indien we een spier dagelijks trainen wordt ze groter, steviger en krachtiger. Wanneer we een spier lang niet gebruiken, smelt ze weg. Spieratrofie noemen dokters dat. Het kan maanden vergen om je spier terug in vorm te trainen nadat je uit het gips komt.
Training van onze hersenen bij stress, angst, burn-out of depressie
Met onze hersenen is het niet anders. Moderne beeldvormingstechnieken laten tegenwoordig toe om ook de activiteit van bepaalde hersendelen te meten en in kaart te brengen. Daardoor komen we langzamerhand te weten dat het mechanisme dat je zwart en teneergeslagen doet denken in een depressie, bij stress of burn-out, hetzelfde is als wat er gebeurt met een spier die je niet meer juist traint.
Hyperactieve negatieve gedachten ontstaan in je rechter prefrontale cortex
Rechts vooraan in je hersenen, vlak boven je oogbol, ligt je rechter prefrontale cortex (PFC). Dit is het deel van je hersenen dat verantwoordelijk is voor je negatieve gedachten. Bij mensen die langdurig negatief denken of in een depressie zitten, merken we bij medische beeldvorming dat dit deel van je hersenen hyperactief of overontwikkeld is. Je zou kunnen zeggen dat het er een beetje uitziet zoals een overtrainde spier van een bodybuilder die te veel 'spuit'.
Onderontwikkelde positieve gedachten ontstaan in je linker prefrontale cortex
Aan de overzijde, links, zit de zone van je hersenen die verantwoordelijk is voor je positieve en optimistische gedachten. Gedurende periodes van down zijn, pessimisme, burn-out, stress of depressie, lijkt deze zone in vergelijking met de rechter zijde een beetje verschrompeld. Ze is onderontwikkeld.
Wat doet therapie met je hersenen?
Recente onderzoekingen tonen aan dat verschillende therapeutische technieken zoals meditatie, dankbaarheidstraining en andere technieken, deze links-rechts balans terug kunnen omkeren. Langzamerhand zal het volume op de scan van je linker prefrontale cortex die positieve gedachten huisvest gaan toenemen in verhouding met je rechter prefrontale cortex die terug zal afnemen in volume in het beeld. Deze ommekeer gebeurt niet plots, evenmin als bij het hertrainen van een geatrofieerde spier.
30 dagen om je hersenen te hertrainen
Een aantal studies suggereren dat je ongeveer een dertigtal dagen moet rekenen om een significante verandering in je hersenen teweeg te brengen. Merkwaardig wel als je weet dat veel antidepressiva ook ongeveer een drietal weken of meer nodig hebben om een positief effect teweeg te brengen.
Geduld en doorzetting loont
Al staat veel van dit onderzoek nog in zijn kinderschoenen en zullen we binnen 10 jaar veel nauwkeurigere conclusies kunnen trekken dan nu, lijkt het toch redelijk om aan te nemen dat we kunnen stellen dat je om te genezen van een stressgebonden oorzaak, vooral bereid moet zijn geduld uit te oefenen en vol te houden, net zoals bij een fysische revalidatie na een beenbreuk bijvoorbeeld.
Zoek sociale steun om je heen
Het is erg belangrijk om jezelf voor te bereiden om je motivatie meerdere weken vol te houden. Daarom is het wijs om steun in te schakelen van vrienden of familie om die moelijke dagen van ontmoediging onderweg te overbruggen. Het loont de moeite want je hersenen kunnen veranderen om te genezen van stress, angst, burn-out of depressie. Laat je bijstaan door je arts of schrijf je in voor een online zelfhulpprogramma dat je daarin ondersteunt. Eventueel kan je arts je ook doorverwijzen naar een bekwaam therapeut, indien je meer hulp nodig hebt.
De boodschap is vooral: geef niet te snel op! Kies de juiste begeleiding en houd ze dan ook vol.
Zelftest bij negatieve gedachten en gevoelens
Wil je weten in welke mate stress, spanning, angst of zelfs depressieve gevoelens je parten spelen, dan kan je dat eenvoudig testen door een eenvoudige test van 21 korte vraagjes in te vullen.
Dr. Paul Koeck