Kan depressie ook bij kinderen voorkomen? Spijtig genoeg wel. We zien dat depressie steeds vroeger lijkt voor te komen. Kinderen in de lagere school zijn soms overwerkt of ervaren depressie symptomen. Depressie lijkt naast volwassenen ook een grotere invloed op kinderen te hebben. Zo zijn er zelfs kinderen die geboren worden met depressie varianten, waardoor ze zich reeds op jonge leeftijd depressief voelen.

Net zoals bij volwassenen is het nuttig een depressie bij kinderen vroeg te herkennen. Depressie bij kinderen is vaak moeilijk te bemerken, omdat sombere buien of gemoedswisselingen op sommige leeftijden enigszins normaal zijn. Des te vroeger je depressie bij kinderen kunt herkennen, des te beter. Depressie bij kinderen zal namelijk sneller een invloed hebben op het lichaam van een kind dan bij volwassenen. Kinderen zijn kwetsbaarder voor lichamelijke kwaaltjes en zullen dus sneller lichamelijke gevolgen van depressie kunnen ondervinden.

Depressie bij kinderen: de symptomen van depressie bij kinderen?

Depressie bij kinderen wordt gekenmerkt door veel depressie symptomen die hetzelfde zijn voor zowel volwassenen als kinderen.

  • De hele tijd sip zijn
  • Geen zin meer hebben om iets leuks te doen of te spelen
  • Geen eetlust meer hebben of net heel veel gaan eten
  • Liefst heel de dag in bed willen liggen
  • Veel stress ervaren
  • Vaak moe zijn of een gebrek aan energie hebben
  • Zich waardeloos voelen en niet in zichzelf geloven
  • Denken dat alles hun schuld is
  • Niet meer goed kunnen opletten of meer moeite met huiswerk hebben
  • Maagproblemen
  • Gewichtsveranderingen

Deze depressie symptomen kan je terugvinden zowel bij volwassen als bij een depressie bij kinderen.

Depressie bij kinderen: wat is anders dan een depressie bij volwassenen?

Zoals je in de vorige paragraaf kon lezen, zijn er veel depressie symptomen die overeenkomen. Toch merken we dat depressie bij kinderen zich op verschillende vlakken anders uit dan een depressie bij volwassenen.

Agressief of terugtrekken?

Het eerste grote verschil is dat depressie bij kinderen niet alleen gekenmerkt wordt door een sombere of sippe stemming. Dit zal zich in bepaalde mate eerder bij meisjes voordoen dan bij jongens. Het is namelijk zo dat een belangrijk kenmerk van depressie bij kinderen ook agressief gedrag inhoudt. Dit is niet zo bij volwassenen. Agressief gedrag komt het vaakst bij jongens voor en kan een teken zijn van depressie bij kinderen. Je kind weet dan namelijk niet hoe omgaan met bepaalde gevoelens of situaties en dan kan het zich agressief opstellen.

Meisjes zullen eerder kiezen voor geïnternaliseerd gedrag. Dit wil zeggen dat ze sterk in zichzelf zullen keren, niet veel meer praten en voornamelijk 'problemen' voor zichzelf zullen houden.

Somatische klachten?

Spijtig genoeg wordt depressie bij kinderen ook vaker gekenmerkt door somatische klachten. Dit wil zeggen dat zij veel sneller als volwassen ook lichamelijk iets zullen bemerken. De depressie kan dan bijvoorbeeld volgende symptomen uitlokken:

  • Maagklachten
  • Darmklachten
  • Jeuk
  • Hoofdpijn

Omdat kinderen kwetsbaarder zijn dan volwassenen, zal dus een depressie bij kinderen veel sneller invloed hebben op het lichaam. Voornamelijk maag- en darmklachten komen bij kinderen vaak voor. Depressie hangt namelijk samen met stress, wat deze klachten kan veroorzaken.

Spelen met een depressief kind?

Het spel is voor kinderen een soort uitingsmiddel. Ze leren zo nieuwe dingen kennen, bepaalde gevoelens te verwerken en hun omgeving te structureren. Als je kind depressief is, weet het niet goed hoe het met bepaalde gevoelens om moet gaan en hoe dit gevoel aan te pakken. Omdat het dan in de knoop ligt met zichzelf, zullen vele kinderen met depressie ook niet meer spelen. Ze sluiten zich af en hebben geen zin meer om te verkennen. Soms kan dit ook te maken hebben met het gevoel dat ze niet meer veilig zichzelf en hun omgeving kunnen verkennen. Sommige kinderen voelen zich namelijk schuldig of hebben een zeer laag zelfbeeld, waardoor ze vaak niet meer zullen spelen.

Het stoppen met spelen is in veel gevallen een eerste indicatie van depressie bij kinderen. Natuurlijk als je kind al in de puberteit zit, zal je kind automatisch niet of niet vaak meer spelen. Dit geldt alleen voor bepaalde leeftijden. Je kan in spel dus veel eigenschappen van kinderen terugvinden, ook depressieve symptomen.

Depressie bij kinderen: hoe stel je een depressie vast?

Een depressie bij kinderen is moeilijk vast te stellen, omdat het gedrag van kinderen soms snel kan veranderen. Bijvoorbeeld in de puberteit is het normaal dat ze meer op hun kamer zitten of soms somber zijn. Maar waar trek je dan de grens tussen wat normaal is op hun leeftijd en wat als depressie bij kinderen aanzien kan worden?

We mogen spreken over eventuele depressieve klachten als het gedrag dat je kind of adolescent stelt niet overeenkomt met de persoonlijkheid van je kind. Als je kind zich op korte tijd plots anders gaat gedragen, dan kan het zijn dat er sprake mag zijn van een depressie bij kinderen. Een depressie kan namelijk snel een grote invloed hebben. Doorheen hun leven kunnen kinderen sterk veranderen, maar als je merkt dat het gedrag niet overeenkomt met hoe je jouw kind kent, is er mogelijk sprake van een depressie.

De puberteit of andere overgangsfases kunnen een verandering in het gedrag van het kind geven, maar je zal merken dat deze doorgaans trager verlopen en dat je ondanks deze veranderingen je zoon of dochter nog kan herkennen in deze nieuwe persoon. Bij depressie bij kinderen kan de verandering soms zo drastisch zijn dat je je vragen stelt omtrent het gedrag van je kind.

Depressie bij kinderen: wat kan ik doen als ouder?

Dit is waarschijnlijk de meest gestelde vraag bij depressie bij kinderen. Als ouder wil je natuurlijk het beste voor je kind en wil je je kind ook bijstaan in moeilijke periodes. Bij depressie is het vaak moeilijk om te weten waar je nu goed mee doet en waarmee niet. Depressie maakt namelijk zowel kinderen als volwassenen gevoelig voor bepaalde aanpakken. Het is dus niet gemakkelijk om een juiste aanpak te kiezen om je kind te helpen bij depressie.

Om je kind te helpen ondersteunen bij depressie, lijsten we hier enkele bekende reacties van ouders op en bekijken we of dit al dan niet een goede aanpak is. Wat je hierbij zeker niet mag vergeten, is dat deze tips geschreven zijn vanuit een algemeen standpunt. Wij proberen je hiermee te begeleiden in het begrijpen van depressie bij kinderen, maar jij blijft nog altijd de expert van je eigen kind.

Een luisterend oor helpt altijd?

Een luisterend oor werkt inderdaad in veel gevallen. Openheid in communicatie is een nuttige vorm om met je kind te blijven communiceren. Op die manier kan het zijn dat je kind zich ondersteund voelt en kan zijn/haar zelfbeeld misschien opnieuw groeien. Ondanks dat open communicatie een goede tactiek is, moet je opletten op welke manier je deze techniek gebruikt.

Veel ouders zijn namelijk erg betrokken bij hun kinderen en willen niet dat hun kinderen droevig zijn of pijn lijden. Zo kan het zijn dat, als je luistert naar je kind, je misschien erg kwaad wordt van het onrecht dat je kind is aangedaan of je net begint te wenen omdat je zo meeleeft met je kind. Dit kan echter een averechts effect hebben. Hoewel kinderen kind zijn, hebben zij een soort verantwoordelijkheidsgevoel en willen zij mama en papa niet kwaad zien worden of verdrietig zijn. Als je kind daarenboven depressief is, gaat het misschien al snel denken dat het zijn/haar fout is dat jij kwaad of verdrietig wordt. Vervolgens zullen deze kinderen misschien minder vertellen, omdat ze je niet overstuur willen maken.

Is straffen voor ongepast gedrag een goed idee?

Zoals eerder vermeld kan een depressie bij kinderen zich bijvoorbeeld uiten door het stellen van agressief gedrag. Doorgaans hebben ouders dan het idee om kinderen te straffen, om aan te tonen dat dit agressief gedrag niet door de beugel kan. Je moet inderdaad optreden als je kind gedrag stelt dat niet gepast is. Wat men echter ontdekt heeft, is dat straffen bij depressieve kinderen niet werkt. Je straft namelijk het gedrag, maar de oorzaak voor het gedrag is er nog steeds. Je kind zal misschien na een tijdje het agressieve gedrag afleren, maar het is nog steeds depressief. Je pakt eigenlijk gewoon een manier van uiting af van het kind, maar de depressie is er nog steeds.

Maar ik kan oma toch niet terugbrengen, wat moet ik dan doen?

Aan sommige oorzaken van depressie kan je niets veranderen. Je kan iemand niet terugbrengen of je kan de tijd niet terugdraaien. Sommige mensen denken dan dat er niets aan de depressie gedaan kan worden. Want als je de oorzaak niet kan aanpakken, wat moet je dan wel doen?

Behandeling heeft doorgaans twee focuspunten: het veranderen van de situatie en het aanvaarden van de situatie. Het veranderen van de situatie, daar wordt de oorzaak aanpakken mee bedoeld. In sommige gevallen is er echter niets te doen aan de oorzaak. In dat geval spitst een behandeling voor depressie bij kinderen vaak toe op het andere focuspunt: de aanvaarding. Ondanks dat veel mensen denken dat alles na een tijdje heelt, zijn er bepaalde problemen die soms een extra duwtje in de rug of hulp nodig hebben bij verwerking. Denk hier bijvoorbeeld aan een chronische ziekte, waardoor je levensduur drastisch verkort wordt. Je kan inderdaad niets aan de ziekte veranderen, maar je kan als hulpverlener de persoon wel begeleiden, zodat deze de tijd die rest in vreugde en geluk kan doormaken.

Dit geldt ook voor depressie bij kinderen. Als je de oorzaak niet kan aanpakken, kan je het kind eventueel begeleiden in het aanvaarden van de oorzaak. Voor kinderen is het vaak moeilijk om ingrijpende gebeurtenissen te plaatsen, wat kan leiden tot een depressie bij kinderen. Hier kan hulp op inspelen door het kind te helpen het te aanvaarden.

Depressie bij kinderen: depressie aanpakken?

In de eerste graad in het aanpakken van depressie bij kinderen kan je beroep doen op de ouders. De ouders zijn namelijk belangrijke steunfiguren voor het kind en kunnen het kind in moeilijke situaties helpen met aanvaarden en aanpakken. Soms kan depressie bij kinderen echter zo ver gevorderd zijn, dat je niet langer als ouders aan de depressie kan werken. In dat geval kan je beroep doen op andere vormen van hulp.

Er bestaan psychologen en psychiaters die kinderen kunnen helpen bij het aanpakken van depressie bij kinderen. Naast deze traditionele manieren van depressie behandeling, bestaan er tegenwoordig ook nieuwe manieren. Deze manieren zijn gegroeid uit de prangende vraag naar hulp en de moderne technologische ontwikkelingen.

Artsen en psychologen ontwikkelden zo een online zelfhulpprogramma dat geïnspireerd is op therapeutische technieken, om kinderen te helpen in het aanpakken van depressie bij kinderen. Doorgaans kunnen kinderen vanaf 13 jaar of kinderen met een goede woordenschat het programma alleen volgen. Het is mogelijk dat ze af en toe een woordje uitleg nodig hebben van mama of papa vanwege een te moeilijke woordenschat. Verder biedt het programma een effectieve manier aan om van thuis uit je kind weer volop te helpen groeien en zijn/haar geluk terug te vinden.

Depressie bij kinderen: de depressie test?

Aan de hand van onze gratis depressie test kan je nagaan welke depressie symptomen van toepassing zijn op je kind en of er sprake is van 'lijden' bij je kind. Aan de hand van deze test kan je ook meer te weten komen over een gepaste hulpverlening om depressie bij kinderen aan te pakken. Klik hier om de gratis depressie test af te leggen.