Zoals reeds eerder aangegeven, werken lichaam en geest samen en kunnen hormonen bijdragen tot het ontstaan en in stand houden van een depressie. Hormonen zijn niet de enige oorzaak die kan bijdragen tot het ontstaan van depressie. Er bestaan veel verschillende categorieën van oorzaken van depressie. Hieronder geven we een overzicht van deze categorieën.
Terwijl je de categorieën doorneemt, hou in je achterhoofd dat iedere depressie anders is en daarom ook andere oorzaken kan hebben. Een depressie kan ontstaan door een combinatie van oorzaken, maar zelfs door het sterk beleven van één oorzaak. Lees daarom met een open geest deze categorieën door.
Genetische oorzaken <=> Omgevingsoorzaken |
De twee grote categorieën van oorzaken van depressie zijn genetische oorzaken van depressie en omgevingsoorzaken van depressie. Onder genetische oorzaken van depressie verstaan we oorzaken van depressie die reeds van bij onze geboorte aanwezig zijn. Er zijn namelijk bepaalde genen of lichamelijke factoren, die de kans op een depressie kunnen verhogen. Genetische oorzaken van depressie worden ook wel eens kwetsbare oorzaken van depressie genoemd, omdat genetische oorzaken van depressie ons kwetsbaar kunnen maken voor het ontstaan van een depressie, maar niet altijd zullen leiden tot het ontstaan van een depressie.
Onder omgevingsoorzaken van depressie verstaan we de oorzaken van depressie, die zich afspelen in onze geest, omgeving en ons lichaam. Het is namelijk zo dat niet iedereen een depressie zal ontwikkelen, omdat mensen met hun geest en lichaam anders reageren op ingrijpende gebeurtenissen.
Psychische oorzaken van depressie?
Onder psychische oorzaken van depressie vallen evenementen of situaties die jij een sterk negatieve emotie hebt toegekend. Depressie ontstaat vaak na een ingrijpende gebeurtenis die je moeilijk verwerken kan. Hier gaat het over subjectieve emoties die je toekent aan de situatie. Het kan namelijk zijn dat iemand die hetzelfde als jij hebt meegemaakt geen depressie ervaart. Het gaat dus om de waarde en emotie die jij persoonlijk toekent aan de situatie.
Hiermee willen me meteen ook volgende stelling aanpakken: ‘Alleen zwakkere mensen hebben last van depressie of kunnen een depressie ervaren.’ Dit is niet correct. Een depressie ontstaat door de waarde en emotie die we aan de situatie toekennen. Iedere mens is anders en geeft dus een andere betekenis en waarde aan een situatie, afhankelijk van je eigen coping stijl en vorige ervaringen. Zelfs mensen die een sterk karakter hebben kunnen dus een depressie ervaren, omdat een bepaalde situatie, die voor hen heel belangrijk was, sterk negatief is uitgedraaid.
Na deze gebeurtenis ontstaat nog niet noodzakelijk een depressie. Hier komt coping stijl tussen beide. Coping stijl wil zeggen, de stijl die jij hanteert om met bepaalde dingen om te gaan. Een coping stijl heeft als doel moeilijke situaties te verwerken op een manier dat jij er beter van wordt. Soms kan een situatie echter zo overweldigend of confronterend zijn dat je niet weet welke coping stijl nu een correcte coping stijl is. Daardoor creëer je slechte gewoontes, die je geest en lichaam gaan uitputten. Houdt dit gedurende een langere of intensieve periode aan, kan er een depressie ontstaan. Je lichaam en geest gaan namelijk in overdrive en lichamelijke en geestelijke weerbaarheid worden kleiner.
Voorbeelden van ingrijpende gebeurtenissen zijn:
- Een echtscheiding
- Het verlies van je werk
- Het ontdekken van een ziekte
- Verhuizen
- Het beleven van een overgangsfase
Lichamelijke oorzaken van depressie?
Naast psychische oorzaken van depressie, kan een depressie ook lichamelijke oorzaken hebben. Denk hier bijvoorbeeld aan het ontstaan van een depressie in de winter. Waarom ontstaan er eigenlijk meer depressies in de winter? Omdat het lichaam een tekort aan vitamine D ervaart. Deze vitamine D zorgt voor een oplading van ons mechanisme. Daarenboven worden we gelukkig als ons lichaam voldoende licht en zon krijgt. In de winter kan dit echter wel eens een probleem vormen, zeker als je in een land woont waar winters streng kunnen zijn.
Naast vitamine D kan bijvoorbeeld ook een tekort aan Omega-3 vetten (EPA en DHA) aan de basis liggen van een depressie. We kunnen dus lichaam en geest niet los van elkaar bekijken. Vaak zijn mensen met een depressie ook kwetsbaarder voor ziektes, omdat hun immuunsysteem afneemt.
In de meeste gevallen zijn biologische factoren echter niet de rechtstreekse oorzaak van depressie. Er is namelijk vaak een combinatie van zowel biologische factoren én mentale druk nodig om daadwerkelijk een depressie te ontwikkelen.
Wat ontstaat er meestal eerst? De mentale gevolgen van depressie of de lichamelijke gevolgen van een depressie? Dit hangt af van casus tot casus. Het is echter zo dat vaak je geest je lichaam meetrekt in een depressie. Hiermee bedoelen we dat, doordat je een depressie ervaart, je langzaam ook lichamelijke symptomen zal beginnen merken. Bijvoorbeeld: na een tijdje kan je maagklachten ervaren, doordat je blijft piekeren over een bepaalde ruzie.
Het tegendeel kan echter ook waar zijn. Je kan bijvoorbeeld een chronische ziekte ervaren en je daardoor na een tijdje depressief voelen. Bijvoorbeeld: door je chronische ziekte kan je niet meer weggaan met vrienden of moet je activiteiten vaak afzeggen. Dit kan je na een tijdje het gevoel geven dat je geïsoleerd bent en dat het toch geen zin heeft afspraken met vrienden te maken. Je moet ze namelijk voortdurend afzeggen.
Genetische oorzaken van depressie?
Sommige vormen van depressie kunnen ook veroorzaakt worden door genetica. Dit wil zeggen dat we een bepaalde gen van onze ouders of grootouders overgeërfd hebben dat een verhoogde kans op depressie geeft. Bij deze vormen van depressie is het van groot belang om bepaalde medicatie in te nemen bij de behandeling.
Uit recent onderzoek blijkt dat ongeveer 50% van de bevolking een variant zou hebben van een depressiegen. Dit maakt hen kwetsbaarder dan de andere 50% van de bevolking. Toch hebben deze 50% van de bevolking niet allemaal een depressie. Het is dus duidelijk dat depressie niet “bepaald” wordt door onze genen, maar dat dezen wel van invloed zijn op depressie! Een depressie zal dus niet altijd ontstaan als we genetisch kwetsbaar zijn voor depressie. Er is vaak nog steeds een combinatie van factoren nodig eer we van een depressie kunnen spreken.
Ben ik gedoemd tot depressie bij genetische oorzaken?
Vaak denken mensen als ze de alinea’s hierboven lezen dat ze gedoemd zijn tot het ontwikkelen van een depressie. Genetische oorzaken van depressie kunnen bijdragen tot het ontstaan van depressie, maar zijn eerder een vorm van kwetsbaarheid dan een vorm van 'gedoemd zijn'. Als je weet dat je genetisch vatbaarder bent voor depressie, is het nuttig tijdig aan preventie te doen, maar dit wil niet zeggen dat je sowieso een depressie zal ontwikkelen.
“Genes are rarely about inevitability, especially when it comes to humans, the brain, or behavior. They’re about vulnerability, propensities, tendencies.”
– Robert Sapolsky, Why zebra’s don’t get ulcers.
Deze quote helpt onze visie door te verduidelijken wat kwetsbaarheid nu precies betekent. Net zoals een lichte vorm van allergie is het nuttig om te weten dat je het hebt, zodat je in de toekomst situaties die je allergie uitlokken kan vermijden. Als je bijvoorbeeld geen noten meer eet als je er allergisch voor bent, is de kans zeer klein dat je een allergische reactie op noten zal vertonen. Dit werkt hetzelfde voor depressie. Als je tijdig aan preventie doet en in je achterhoofd houdt dat je er kwetsbaarder voor bent, is de kans zeer klein dat je een depressie zal ontwikkelen. Ga je echter toch eens aan een noot likken of denk je voor een moment: 'Ik hou even geen rekening met mijn allergie' en eet je toch iets met noten in, dan is de kans des te groter dat je een allergische reactie zal vertonen.
Waarom is het ontstaan van een depressie hard werken?
Oorzaken van depressie kunnen verschillen van mens tot mens. Er kunnen ook verschillende combinaties van oorzaken van depressie zich voordoen. Toch blijft één aspect betreffende oorzaken van depressie hetzelfde bij iedere vorm van depressie: hard werken. Je denkt nu misschien waar hebben ze het over? Depressie hard werken? Denk voor jezelf anders even na over waar je je allemaal mee bezig houdt als je depressief bent. In veel gevallen zijn volgende activiteiten bezigheden waar je je dagelijks mee bezig houdt:
- Piekeren
- Nadenken over hoe je dingen beter kan doen
- Nadenken over hoe je kan voldoen aan andermans verwachtingen
- Herhalen wat mijn taken zijn, want ik vergeet ze vaak
- Bepalen wie zijn schuld deze ruzie nu precies was
- Denken dat je niets aan een situatie kan veranderen
Deze gedachtes vragen veel van ons lichaam en onze hersenen. Je laat ze voortdurend werken. Je geeft ze te weinig rust en denkt voortdurend na. Ondanks dat je rust wil inbouwen door niet veel activiteiten meer te ondernemen, blijf je voortdurend bezig. Hierdoor zal je veel vergeten en blijft de vicieuze cirkel in stand.
Het is dus hard werken om een depressie in stand te houden en de oorzaken van depressie samen te laten komen. Je moet:
- Eerst een combinatie hebben van oorzaken van depressie
- Een verkeerde coping stijle kiezen
- Slechte gewoontes aanhouden
- Jezelf blijven pushen in deze slechte gewoontes
- Van de ene in de andere negatieve ervaring gaan
- Desondanks op je benen blijven staan
- Jezelf achteruit zien gaan, maar toch blijven doorzetten
Ondanks dat je vaak niet gekozen hebt voor de situatie waar je nu inzit, kan je wel kiezen wat jouw reactie hierop is en een reactie kiezen die voor jou rust en motivatie kan brengen. Hier kunnen hulpverleningen je mee helpen en kan ook het online zelfhulpprogramma je motiveren om een nieuw plan van aanpak te vormen dat jou rust en geluk geeft.
Oorzaken van depressie: een gratis depressie test?
Om meer te weten te komen over jouw persoonlijke situatie en welke depressie symptomen bij jou aanwezig zijn, kan je altijd onze gratis depressie test hier afleggen. Deze test kan je meer vertellen over je depressie symptomen en hoe ze aan te pakken.